موج تازه‌ای از گردوغبار طی روزهای اخیر آسمان تهران را فرا گرفته و شاخص کیفیت هوا را به سطح «بسیار ناسالم» رسانده است؛ پدیده‌ای که افزون بر آسیب‌های جدی برای سلامت عمومی، احتمال بروز تصادفات رانندگی را نیز به‌طور محسوسی افزایش داده است.
خطر کاهش دید و خاموشی معابر برای ایمنی شهری
به گفته علیرضا اسماعیلی، کارشناس ترافیک و فرمانده سابق پلیس راه کشور، گردوغبار گسترده موجب افت دید افقی و افزایش تصادفات جاده‌ای به‌ویژه در بزرگراه‌ها و مسیرهای کم‌نور شده است. وی بر لزوم استفاده از تجهیزات پیشرفته کنترل ترافیک و تقویت روشنایی شهری توسط شهرداری و اداره برق تاکید کرد و اظهار داشت: «خاموشی کامل در معابر مهمی مانند آزادگان، همزمان با کاهش دید ناشی از گردوغبار، ایمنی رانندگان را به‌شدت تهدید می‌کند.»
اسماعیلی همچنین پیشنهاد کرد که هشدارهای فوری برای لزوم روشن نگه‌داشتن چراغ خودروها در این شرایط صادر شود، چرا که حضور فیزیکی پلیس در همه معابر امکان‌پذیر نیست و باید به بهره‌گیری از سامانه‌های هوشمند ترافیکی روی آورد.
فشار مضاعف بر نظام سلامت و اورژانس
شروین تبریزی، سخنگوی اورژانس استان تهران، نیز با هشدار نسبت به پیامدهای سلامت‌محور آلودگی هوا، از افزایش ۱۵ تا ۲۰ درصدی تماس‌های اورژانسی در روزهای اخیر خبر داد. وی گفت: «بیشترین تماس‌ها مربوط به بیماران قلبی و تنفسی بوده و گردوغبار به‌طور مستقیم سلامت اقشار آسیب‌پذیر را تهدید کرده است.»
تبریزی ضمن انتقاد از اثربخشی محدود تصمیماتی مانند تعطیلی معادن، خواستار اقدامات عملیاتی برای کاهش تماس شهروندان با هوای آلوده شد و افزود: «راهکارهایی مانند پوشاندن کولرهای آبی می‌تواند از ورود ذرات به فضای داخلی منازل جلوگیری کند.»
وی همچنین از بازنگری و ارسال مجدد آئین‌نامه‌های خودمراقبتی به دستگاه‌های اجرایی خبر داد و بر لزوم اطلاع‌رسانی گسترده برای ارتقای آگاهی عمومی در خصوص شیوه‌های پیشگیری تأکید کرد.
مرگ سالانه هزاران نفر بر اثر ذرات معلق
آمارها نشان می‌دهد که بین ۵ تا ۷ هزار مورد مرگ سالانه در تهران مستقیماً با آلودگی ناشی از ذرات معلق مرتبط است. پایداری شرایط ناسالم هوا طی روزهای ۱۶ تا ۱۹ تیر، موجب اخلال در خدمات شهری و فشار سنگین بر نهادهای بهداشتی شده است.
راهکارهای فوری و بلندمدت
در حالی که اقدامات مقطعی مانند تعطیلی موقت معادن و استقرار تیم‌های امدادی تا حدی از شدت بحران می‌کاهند، کارشناسان تاکید می‌کنند که تنها راهکار پایدار برای مقابله با چنین بحران‌هایی، تمرکز بر مدیریت علمی کانون‌های گردوغبار، توسعه زیرساخت‌های شهری مقاوم در برابر بحران زیست‌محیطی، و تجهیز کامل سیستم‌های پایش هوشمند شهری است.
در کنار این راهبردها، کاهش ترددهای غیرضروری، همکاری شهروندان با توصیه‌های ایمنی و هماهنگی سریع نهادهای مسئول می‌تواند تأثیر قابل توجهی در کنترل و مدیریت شرایط بحرانی فعلی داشته باشد.
