برخلاف بسیاری از رویدادهای فرهنگی دانشگاهی که عمدتاً بر دانشجویان تمرکز دارند، جشنواره “جریان” (رویدادهای برتر، یاوران علمی و اعضای هیئت علمی نمونه فرهنگی و اجتماعی دانشگاه‌ها) با رویکردی متفاوت، نقش محوری اساتید و کارشناسان دانشگاه را در توسعه فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی برجسته می‌سازد. این جشنواره، فرصتی منحصربه‌فرد برای شناسایی، تجلیل و ارتقای ایده‌ها و کنشگری‌های این قشر تأثیرگذار در دانشگاه و جامعه است.
اهمیت مشارکت اساتید در پویایی فرهنگی دانشگاه
ابوالفضل مرشدی، مدیرکل دفتر سیاستگذاری و برنامه‌ریزی فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، بر اهمیت مشارکت حداکثری اساتید در این جشنواره تأکید می‌کند. او بیان داشت که امسال تلاش می‌شود تا امکان حضور مستقل اساتید، کارشناسان، معاونان و مدیران دانشگاه در جشنواره فراهم شود. به گفته مرشدی، “جریان این جشنواره کاملاً معطوف به اساتید و کارشناسان دانشگاه است و ما دنبال این هستیم که آن‌ها را در این فضا فعال‌تر ببینیم.” این رویکرد، در راستای افزایش بهره‌وری فعالیت‌های فرهنگی اجتماعی و ایجاد خلاقیت و نوآوری بهتر در این حوزه‌ها، از اهمیت بالایی برخوردار است.
هدف و مخاطبان اصلی جشنواره “جریان”
مرشدی در تشریح هدف اصلی جشنواره گفت: در حالی که عمده فعالیت‌های فرهنگی اجتماعی دانشگاه‌ها و جشنواره‌های مرتبط (مانند رویش، حرکت و تیتر) بر دانشجویان متمرکزند، جشنواره “جریان” به طور خاص به اساتید و کارشناسان دانشگاه اختصاص دارد. هدف این جشنواره، ایجاد فضایی برای اساتید و کارشناسان است تا بتوانند ایده‌ها، تجربیات موفق و کنشگری‌های داوطلبانه خود را در حوزه فرهنگی و اجتماعی، هم در داخل و هم در خارج از دانشگاه، ارائه کنند.
او به فعالیت‌های گسترده‌ای اشاره کرد که توسط این قشر صورت می‌گیرد: “اساتید و کارشناسان زیادی داریم که در خیریه‌ها، سازمان‌های مختلف و حتی خود دانشگاه فعالند؛ مثلاً انجمن تأسیس کرده‌اند، کانون‌های فرهنگی راه‌اندازی کرده‌اند، در حوزه کتابخوانی، فضای مجازی و ارتباط مؤثر با دانشجویان فعالیت دارند. این جشنواره به آن‌ها تعلق دارد. هدف اصلی جشنواره دیده شدن و شنیده شدن اساتید و کارشناسان است.” این دیده شدن و شنیده شدن، می‌تواند به افزایش بهره‌وری فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی و همچنین خلاقیت و نوآوری در این حوزه‌ها منجر شود.
سازوکار مشارکت و موضوعات جشنواره
اساتید و کارشناسان می‌توانند ایده‌ها، تجربه‌ها یا کنشگری‌های خود را در قالب فرم‌های مشخص و فیلم‌های کوتاه ۵ دقیقه‌ای برای جشنواره ارسال کنند. موضوعات جشنواره به دو بخش کلی تقسیم می‌شوند:
- بخش عام: شامل تمامی مباحث فرهنگی و اجتماعی.
- بخش ویژه: شامل سه موضوع خاص وفاق و همبستگی ملی، فرهنگ دانشگاهی، و خانواده، زنان و دختران.
مدیرکل دفتر سیاستگذاری و برنامه‌ریزی فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم همچنین تأکید کرد که علاوه بر بخش ایده‌ها، تجربه‌ها و کنشگری‌ها، جشنواره امسال بخشی ویژه برای تقدیر از کارشناسان، مدیران و معاونان خلاق و نوآور دارد که فعالیت‌های فرهنگی اجتماعی خلاقانه و مستمر انجام می‌دهند.
توجه به دانشجویان بین‌الملل و نوآوری‌های جشنواره امسال
در راستای اهمیت دیپلماسی فرهنگی، جشنواره “جریان” به مشارکت دانشگاه‌ها در حوزه دانشجویان بین‌الملل نیز توجه ویژه‌ای دارد. دانشگاه‌های ایران میزبان تعداد زیادی دانشجوی خارجی از کشورهای مختلفی مانند افغانستان، عراق و کشورهای آفریقایی هستند. این دانشجویان به عنوان سفیران فرهنگی ایران محسوب می‌شوند و در جشنواره سعی شده است تا تجربه‌های فرهنگی اجتماعی دانشگاه‌ها مرتبط با این گروه‌ها نیز ارائه شود. این امر به غنای فرهنگی دانشگاه‌ها و تقویت روابط بین‌المللی کمک شایانی می‌کند.
مدیرکل دفتر سیاستگذاری و برنامه‌ریزی فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم درباره تفاوت‌های جشنواره امسال با سال گذشته، از مد نظر قرار گرفتن سه موضوع ویژه جدید و همچنین برداشته شدن محدودیت سهمیه ارسال آثار خبر داد. این تغییرات، فرصت بیشتری را برای مشارکت گسترده‌تر و ارائه ایده‌های متنوع‌تر فراهم می‌آورد.
چشم‌انداز آینده جشنواره “جریان”: فراتر از تقدیر
مرشدی چشم‌انداز نهایی جشنواره “جریان” را در دو نکته مهم خلاصه می‌کند:
- تقویت نقش الهام‌بخشی اساتید و کارشناسان: از طریق شناسایی و معرفی ایده‌ها و تجربه‌های برتر، جشنواره به دنبال پررنگ‌تر کردن نقش الهام‌بخشی اساتید و کارشناسان دانشگاه‌ها برای دانشجویان است. به گفته او، نقش استاد دانشگاه فراتر از تدریس صرف است؛ او باید مهارت‌های زندگی و اجتماعی را به دانشجو منتقل کند تا دانشجو بتواند کنشگری اجتماعی و مسئولیت فردی‌اش را در جامعه ایفا کند.
- تسهیل و ارتقای توانمندی‌های فرهنگی و اجتماعی: این جشنواره صرفاً به شناسایی، معرفی و تقدیر از افراد برتر محدود نیست؛ بلکه هدف آن، تسهیل و ارتقای توانمندی‌های فرهنگی و اجتماعی در جامعه دانشگاهی است. به اشتراک‌گذاری ایده‌ها این امکان را فراهم می‌کند که افراد از یکدیگر الهام بگیرند و در دوره‌های بعدی فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی خود را متنوع‌تر و اثربخش‌تر کنند.
