روزنامه رسمی حزب کمونیست چین خواستار پایان دادن به یک شیوه‌ی فروش بحث‌برانگیز در صنعت خودروسازی این کشور شده است: عرضه خودروهای نو به عنوان “خودروهای کارکرده صفر کیلومتر” با تخفیف‌های سنگین برای خالی کردن انبارهای مملو از خودروهای unsold. این اقدام، که پیش از این توسط رئیس شرکت گریت وال موتور به شدت محکوم شده بود، اکنون با واکنش جدی مقامات چینی روبرو شده است.
واکنش مقامات و تقاضای نظم بازار
چند هفته پس از انتقاد علنی وی جیانجون، رئیس شرکت گریت وال موتور، و برگزاری جلسات وزارت بازرگانی چین با خودروسازان برای بررسی این موضوع، “روزنامه مردم” (People’s Daily)، ارگان رسمی حزب کمونیست، به شدت از این شیوه انتقاد کرده است. این روزنامه، که معمولاً بازتاب‌دهنده دیدگاه‌های رسمی دولت است، با لحنی تند، “تورم داده‌های فروش” که ناشی از این تاکتیک خودروسازان است را محکوم کرد و خواستار اقدامات نظارتی سختگیرانه برای بازگرداندن نظم به بازار شد.
این روزنامه با استفاده از اصطلاح رایج “انحطاط صنعت خودرو” (به معنای رقابت رو به پایین و بیش از حد)، نوشت: “این شکل پنهان کاهش قیمت، نظم عادی بازار را مختل خواهد کرد و نمونه‌ای بارز از انحطاط صنعت خودرو است.” این موضع قاطع، نشان‌دهنده نگرانی فزاینده دولت چین از پیامدهای منفی این رویه بر اقتصاد و اعتبار صنعت خودروسازی‌اش است.
ریشه‌های بحران: کاهش تقاضا و ظرفیت تولید مازاد
صنعت خودروسازی چین در سال‌های اخیر درگیر “جنگ قیمت‌ها” بوده است. این وضعیت تا حدودی ناشی از کاهش مصرف داخلی و ظرفیت بیش از حد تولید است. با وجود تعرفه‌های تجاری آمریکا که به فضای اقتصادی چین فشار وارد کرده است، بسیاری از خودروسازان برای دستیابی به اهداف فروش خود با مشکلات جدی مواجه شده‌اند. در چنین شرایطی، حربه “خودروهای کارکرده صفر کیلومتر” به عنوان راهی برای پاکسازی موجودی رو به رشد خودروهای به فروش نرفته و جذب مصرف‌کنندگان داخلی و خارجی با تخفیف‌های جذاب، مورد استفاده قرار گرفته است.
پیامدهای منفی این تاکتیک: از کاهش سود تا ریسک برای مصرف‌کننده
“روزنامه مردم” در مقاله خود، فهرستی از اثرات منفی ناشی از این عمل را برشمرد. این روزنامه استدلال می‌کند که اگرچه این تاکتیک فروش ممکن است در کوتاه‌مدت به کاهش موجودی انبار کمک کند، اما:
- برای تولیدکنندگان: حاشیه سود را کاهش می‌دهد، ضرر را افزایش می‌دهد و مانع سرمایه‌گذاری در کیفیت محصول و نوآوری می‌شود که در نهایت به توسعه پایدار صنعت آسیب می‌رساند.
- برای مصرف‌کنندگان: آنچه از نظر قیمت معامله خوبی به نظر می‌رسد، با خطرات پنهانی همراه است. این خطرات شامل از دست دادن مزایای مالک اول (مانند گارانتی کامل)، احتمال تخریب باتری (در خودروهای برقی که ممکن است طولانی مدت در انبار مانده باشند) و استهلاک شدیدتر هنگام فروش مجدد است. این امر به دلیل ثبت تاریخ تولید و فروش خودرو در سیستم به عنوان “کارکرده” است، حتی اگر واقعاً استفاده نشده باشد.
- برای بازار: این عمل رقابت عادلانه را تضعیف می‌کند، داده‌های بازار را تحریف می‌کند (زیرا خودروهای نو به عنوان دست دوم ثبت می‌شوند) و بازارهای خودروهای نو و دست دوم را مختل خواهد کرد.
آینده صنعت خودرو چین در گرو نظم و شفافیت
این وضعیت نشان‌دهنده چالش‌های عمیقی است که صنعت خودروسازی چین با آن روبرو است. در حالی که این کشور به بزرگترین بازار خودروی جهان تبدیل شده و در تولید خودروهای برقی پیشتاز است، عدم شفافیت و تداوم رقابت ناسالم می‌تواند به اعتبار و پایداری این صنعت در بلندمدت لطمه وارد کند. اقدامات نظارتی دولت چین برای مقابله با این پدیده، گامی مهم در جهت ایجاد بازاری شفاف‌تر و پایدارتر برای خودروسازان و مصرف‌کنندگان خواهد بود.
