یک متخصص طب ایرانی با هشدار نسبت به مصرف همزمان برخی غذاهای سنگین یا دارای مزاج سرد و مرطوب، تأکید کرد: رعایت اصول تغذیه از منظر طب سنتی می‌تواند سلامت دستگاه گوارش را حفظ کرده و از بروز اختلالات مزمن جلوگیری کند.
خطرات مصرف ترکیب‌های ناسازگار غذایی
محمود خدادوست، متخصص طب ایرانی، در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: بر اساس آموزه‌های طب سنتی، مصرف همزمان غذاهایی مانند ماهی و ماست یا گوشت و ماست، که هر دو طبیعت سرد و تر دارند، می‌تواند موجب تضعیف عملکرد معده و اختلال در مراحل مختلف هضم شود. این نوع ترکیب‌ها از دیدگاه این طب، عامل افزایش خلط‌های ناسالم و مشکلات گوارشی هستند.
وی افزود: مصرف غذاهای سنگین مانند حلیم، کله‌پاچه یا شله‌زرد نیز باید با مصلح‌هایی چون دارچین همراه باشد تا فرآیند هضم آسان‌تر انجام شود. در منابع طب سنتی خراسانی، دارچین به‌عنوان ماده‌ای لطیف‌کننده اخلاط معرفی شده که موجب اصلاح کیفیت غذا در بدن می‌شود.
نقش مصلح‌ها در بهبود هضم و پیشگیری از بیماری‌ها
به گفته خدادوست، در مناطق سرد و مرطوب مانند شمال کشور، برای کاهش اثر سردی ماهی، آن را با سبزیجات گرم‌مزاج یا به‌صورت شکم‌پر طبخ می‌کنند. همچنین استفاده از مخلوط سبزی‌های معطر مثل دلال در ماست، از دیگر روش‌هایی است که به تعدیل مزاج کمک می‌کند.
وی با اشاره به اهمیت انتخاب صحیح خوراکی‌ها تصریح کرد: ترکیب لبنیات با مواد ترش همچون سرکه یا لیموترش می‌تواند باعث ایجاد اختلال در هضم و بروز لک‌های پوستی از جمله لک و پیس (ویتیلیگو) شود. از منظر طب ایرانی، سلامت پوست و عملکرد اعضای داخلی بدن ارتباط مستقیم با کیفیت اخلاط و مراحل هضم دارد.
ضرورت پرهیز از درهم‌خوری و توصیه‌های کلیدی
این متخصص طب ایرانی تأکید کرد: فرآیند هضم در سه مرحله شامل معده‌ای، کبدی و عضوی انجام می‌شود و مصرف ترکیب‌های ناسازگار می‌تواند در هر یک از این مراحل اختلال ایجاد کند. تجمع اخلاط غیرطبیعی مانند بلغم ناسالم در برخی اندام‌ها می‌تواند منجر به بروز علائم پوستی یا بیماری‌های مزمن شود.
خدادوست توصیه کرد: از درهم‌خوری و پرخوری بپرهیزید، غذا را کامل بجوید، هنگام غذا خوردن نوشیدنی مصرف نکنید و به شرایط روحی خود در هنگام خوردن توجه داشته باشید؛ چراکه همه این عوامل در روند صحیح هضم و تولید اخلاط طبیعی مؤثر هستند.
هشدار درباره مصرف خربزه با شیر یا عسل
وی در ادامه اظهار کرد: ترکیب غذاهای لطیف و گرم‌مزاج مانند خربزه و عسل یا خربزه و شیر، به‌ویژه در شرایط تب، می‌تواند تولید صفرا را در بدن افزایش داده و تعادل اخلاط را به‌هم بزند. همچنین مصرف شیر در دوران بیماری و تب توصیه نمی‌شود، زیرا به‌دلیل لطافت بیش‌ازحد، ممکن است موجب افزایش صفرا و تشدید علائم شود.
نگاه پیشگیرانه طب ایرانی به تغذیه
خدادوست با تأکید بر نقش پیشگیرانه طب ایرانی خاطرنشان کرد: در گذشته، اصل «حفظ‌الصحه» جایگاه ویژه‌ای در فرهنگ مردم داشت و آموزش عمومی درباره تغذیه صحیح، بخش مهمی از باورها و ضرب‌المثل‌های روزمره را شکل می‌داد. نهادینه‌سازی این آموزه‌ها می‌تواند به کاهش بیماری‌ها و ارتقاء سطح سلامت عمومی کمک کند.
وی همچنین افزود: مصرف تصادفی ترکیب‌های غذایی ناسازگار نباید منجر به نگرانی شدید شود، بلکه مهم است از تکرار آن‌ها اجتناب شده و در صورت نیاز با استفاده از مصلح‌هایی چون گلاب، نعناع یا دمنوش‌های گرم، بدن را در مسیر اصلاح قرار داد.
در پایان، وی توصیه کرد: آشنایی با اصول تغذیه و شناخت مزاجی مواد غذایی، به‌ویژه در سنین بالا یا در شرایط مزاجی خاص، نقش کلیدی در حفظ تعادل و سلامت جسمی و روانی دارد.
