انتشارات علمی تیلور اند فرانسیس اعلام کرد که به‌منظور بررسی دقیق حدود هزار مقاله مشکوک به تقلب و دستکاری علمی، فرآیند پذیرش مقاله در نشریه Bioengineered را به‌طور موقت متوقف کرده است.
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از ساینس، این تصمیم در پی افزایش نگرانی‌ها درباره نفوذ گسترده «کارخانه‌های مقاله‌سازی» در این نشریه اتخاذ شده است. کارخانه‌های مقاله‌سازی شرکت‌هایی هستند که مقالات علمی جعلی یا دستکاری‌شده تولید و به‌فروش می‌رسانند؛ در برخی موارد نیز نام نویسندگان در ازای پرداخت پول به مقالات افزوده می‌شود، بدون آن‌که مشارکتی در تولید محتوا داشته باشند.
رنه آکواریوس، پژوهشگر زیست‌پزشکی از دانشگاه رادبود هلند و رهبر گروهی از کارآگاهان صداقت پژوهشی، با استقبال از این اقدام گفت: «این یک پیروزی بزرگ برای سلامت علمی است.» او پیش‌تر در مقاله‌ای پیش‌چاپ اعلام کرده بود که از میان حدود ۹۰۰ مقاله منتشرشده در Bioengineered بین سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۳، نزدیک به یک‌چهارم دارای نشانه‌هایی از دستکاری یا تکرار تصاویر بوده‌اند، اما تنها ۳۵ مورد از آن‌ها تاکنون سلب اعتبار شده‌اند.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که تعداد مقالات منتشرشده در این نشریه در سال ۲۰۲۱ به‌طور غیرعادی افزایش یافته و به بیش از هزار مقاله رسیده بود؛ افزایشی که به‌عنوان نشانه‌ای از فعالیت گسترده کارخانه‌های مقاله‌سازی تلقی شده است. مدل تجاری دسترسی آزاد این نشریه که هزینه انتشار را از نویسندگان دریافت می‌کند، انگیزه‌ای برای پذیرش بیشتر مقالات ایجاد کرده است.
تیلور اند فرانسیس در سال گذشته اعلام کرده بود که اعتبار سردبیری Bioengineered در سال‌های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ با چالش‌هایی مواجه شده و از آن زمان اقداماتی برای اصلاح ساختار تحریریه و افزایش نظارت‌ها انجام داده است. با این حال، در آوریل سال جاری، پایگاه Clarivate Analytics این نشریه را از فهرست Web of Science حذف کرد و پایگاه Retraction Watch نیز نسبت به کیفیت علمی آن ابراز نگرانی کرد.
در حالی که برخی ناشران مانند Wiley در مواجهه با بحران مشابه، اقدام به تعطیلی کامل برخی نشریات خود کرده‌اند، تیلور اند فرانسیس تصمیم گرفته با تعلیق موقت پذیرش مقاله، به بررسی دقیق مقالات مشکوک بپردازد و آینده نشریه را بازنگری کند.
آکواریوس با تأکید بر ضرورت پذیرش مسئولیت از سوی ناشران گفت: «مهم است که در مواجهه با بحران، سازمان‌ها مسئولیت‌پذیر باشند و برای اصلاح مسیر تلاش کنند. این مشکل قابل حل است، به شرط آن‌که با شفافیت و جدیت پیگیری شود.»
این اقدام کم‌سابقه می‌تواند الگویی برای سایر نشریات علمی باشد که با چالش‌های مشابه مواجه‌اند و نشان‌دهنده عزم جدی برای مقابله با تقلب علمی و حفظ اعتبار پژوهش‌های منتشرشده است.
