آنکارا، ۵ جولای ۲۰۲۵ – رسانههای دولتی ترکیه از بازداشت سه شهردار از شهرهای بزرگ جنوب این کشور خبر دادهاند. این اقدام به فهرست رو به رشد چهرههای مخالف دولت میافزاید که از زمان بازداشت شهردار استانبول در ماه مارس، هدف قرار گرفتهاند. این موج جدید از بازداشتها، سوالاتی را درباره انگیزههای واقعی این اقدامات در فضای سیاسی ترکیه مطرح کرده است.
جزئیات بازداشتها و اتهامات
خبرگزاری آسوشیتدپرس گزارش داد که عبدالرحمن توتدره، شهردار آدیامان، و زیدان کارالار، شهردار آدانا، در ساعات اولیه صبح امروز بازداشت شدند. هر دو نفر از اعضای حزب جمهوریخواه خلق (CHP)، حزب اصلی مخالف دولت ترکیه، هستند. توتدره در پیامی در شبکه اجتماعی X (توئیتر سابق) نوشت که او را به استانبول منتقل میکنند.
همچنین، خبرگزاری آناتولی گزارش داده است که محیالدین بوجک، شهردار آنتالیا و از اعضای CHP، در یک پرونده رشوهخواری جداگانه که توسط دادستانی کل آنتالیا در حال بررسی بود، به همراه دو مظنون دیگر بازداشت شد.
به گفته آسوشیتدپرس، در مجموع ۱۰ نفر، از جمله کارالار و توتدره، در چارچوب تحقیقات دادستانی کل استانبول در خصوص اتهاماتی از قبیل جرایم سازمانیافته، رشوهخواری و دستکاری در مناقصات بازداشت شدهاند. جزئیات کامل اتهامات آنها هنوز به طور رسمی از سوی دادستانی اعلام نشده است، اما این عملیات پس از دستگیری دهها مقام از شهرداریهای تحت کنترل حزب جمهوری خلق در ماههای اخیر صورت میگیرد.
سابقه بازداشت مقامات اپوزیسیون
این بازداشتها در حالی رخ میدهد که اکرم اماماوغلو، شهردار استانبول، که به عنوان رقیب اصلی رجب طیب اردوغان پس از ۲۲ سال حکومت او شناخته میشود، چهار ماه پیش به اتهام فساد زندانی شد. بازداشت او به بزرگترین تظاهرات خیابانی در ترکیه طی بیش از یک دهه گذشته منجر شد و پس از آن، او به طور رسمی به عنوان نامزد ریاستجمهوری از سوی حزبش معرفی شد. انتخابات بعدی ترکیه قرار است در سال ۲۰۲۸ برگزار شود، اما احتمال برگزاری زودتر از موعد نیز وجود دارد.
همچنین، روز جمعه، تونی سویر، شهردار پیشین ازمیر (سومین شهر بزرگ ترکیه و از حزب جمهوری خلق) و ۱۳۷ مقام شهرداری دیگر در چارچوب تحقیقات مربوط به دستکاری در مناقصات و کلاهبرداری بازداشت شدند. سویر و ۵۹ نفر دیگر روز گذشته تا زمان برگزاری دادگاه زندانی شدند؛ تصمیمی که وکیل سویر آن را “آشکارا ناعادلانه، غیرقانونی و با انگیزه سیاسی” توصیف کرد. علاوه بر این، شهردار ماناوگات، یک شهر توریستی در استان آنتالیا، به همراه ۳۴ نفر دیگر به اتهام فساد بازداشت شدند.
تلاش برای خنثیسازی مخالفان یا مبارزه با فساد؟
آسوشیتدپرس اشاره میکند که مقامات حزب مخالفان در سال جاری با موجی از بازداشتها روبرو شدهاند که بسیاری از تحلیلگران آن را تلاشی برای خنثیسازی حزب اصلی اپوزیسیون ترکیه میدانند. در مقابل، دولت ترکیه اصرار دارد که دادستانها و قوه قضاییه به طور مستقل عمل میکنند.

این سرکوبها یک سال پس از آن رخ میدهد که حزب جمهوری خلق پیشرفت قابلتوجهی در انتخابات محلی داشت. قابل ذکر است که آدیامان، شهری که به شدت تحت تأثیر زلزله سال ۲۰۲۳ قرار گرفت، از جمله شهرهایی بود که پیشتر از پایگاههای سنتی اردوغان به شمار میرفت اما در این انتخابات به اپوزیسیون واگذار شد. این اتفاقات بر پیچیدگی صحنه سیاسی ترکیه و تنشهای موجود میان دولت و مخالفان میافزاید.