مطالعات فزاینده‌ای نشان می‌دهند که نوشابه‌های رژیمی، علاوه بر پیامدهای منفی متعدد، می‌توانند به طور قابل توجهی خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی-عروقی را افزایش دهند. تحقیقات اخیر حاکی از آن است که مصرف روزانه دو یا چند نوشیدنی حاوی شیرین‌کننده‌های مصنوعی، با افزایش خطر بیماری‌های قلبی و سکته مغزی مرتبط است.
پیوند نوشابه‌های رژیمی با مشکلات قلبی
میشل روتنستین، متخصص تغذیه بالینی در حوزه بیماری‌های قلبی، می‌گوید: “حتی مصرف روزی یک نوشابه رژیمی نیز می‌تواند ریسک ابتلا به فیبریلاسیون دهلیزی (Afib) را بالا ببرد.” فیبریلاسیون دهلیزی نوعی ضربان نامنظم قلب است که احتمال بروز حوادث عروقی مانند سکته مغزی را افزایش می‌دهد.
به گفته روتنستین، برخی تحقیقات دلیل این ارتباط را به نحوه تجزیه و جذب شیرین‌کننده‌های مصنوعی در بدن و مواد تولید شده طی این فرآیند نسبت می‌دهند. همچنین، برخی مطالعات دیگر نشان داده‌اند که نوشابه‌های رژیمی ممکن است تعادل باکتری‌های روده را، که نقش مهمی در بروز بیماری‌های مزمن دارند، مختل کنند. روتنستین تجربه جالبی را از مراجعانش نقل می‌کند: “بسیاری از مراجعانم که نوشابه رژیمی را کنار گذاشته‌اند، می‌گویند اصلاً متوجه نبودند این نوشیدنی چقدر می‌تواند اعتیادآور باشد.”
آسپارتام: از سرطان‌زایی احتمالی تا ایمنی مورد تأیید
تانیا فریرچ، متخصص تغذیه، نیز به این موضوع اشاره می‌کند که شیرین‌کننده‌های مصنوعی موجود در نوشابه‌های رژیمی با افزایش وزن، دیابت نوع ۲ و بیماری‌های قلبی مرتبط دانسته شده‌اند. سازمان جهانی بهداشت (WHO) آسپارتام، یکی از رایج‌ترین شیرین‌کننده‌های مصنوعی در نوشابه‌های رژیمی، را به عنوان ماده‌ای احتمالاً سرطان‌زا معرفی کرده است که می‌تواند بر میکروبیوم روده انسان تأثیر منفی بگذارد.
با این حال، لازم به ذکر است که بسیاری از نهادهای نظارتی و علمی بزرگ، از جمله سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA)، همچنان آسپارتام را در سطوح مصرف مجاز، بی‌خطر می‌دانند. FDA در بیانیه‌ای در سال ۲۰۲۳ اعلام کرد: “آسپارتام یکی از پرمطالعه‌ترین افزودنی‌های غذایی در زنجیره تأمین مواد غذایی انسان است.” دانشمندان این سازمان معتقدند که استفاده از آسپارتام در شرایط تأیید شده، از نظر ایمنی نگران‌کننده نیست. علاوه بر این، این شیرین‌کننده در بسیاری از کشورهای دیگر نیز مورد تأیید است و نهادهای نظارتی مانند سازمان سلامت کانادا و اداره ایمنی غذایی اروپا نیز مصرف آسپارتام را در سطح مجاز فعلی، ایمن می‌دانند. این تفاوت دیدگاه‌ها نشان‌دهنده پیچیدگی ارزیابی بلندمدت تأثیرات این مواد بر سلامت انسان است.
جایگزین‌های سالم‌تر برای نوشابه‌های رژیمی
متخصصان تغذیه توصیه می‌کنند که نوشابه‌های رژیمی با گزینه‌های سالم‌تر جایگزین شوند. روتنستین می‌گوید: “گرچه پیدا کردن جایگزینی با طعم، گاز و حسی مشابه که این نوشیدنی‌ها در دهان ایجاد می‌کنند، می‌تواند سخت باشد، گزینه‌های سالم‌تری وجود دارند که می‌توان به آن‌ها فکر کرد.”
پیشنهادات شامل موارد زیر است:
- آب گازدار با لیمو یا لیموترش: افزودن کمی آب‌لیمو یا لیموترش به آب گازدار، طعمی خوشایند ایجاد کرده و ویتامین C مفیدی برای سیستم ایمنی و سلامت قلب تأمین می‌کند.
- چای سبز گازدار: این گزینه علاوه بر گاز، خاصیت ضدالتهابی طبیعی دارد.
- نوشیدنی‌های گازدار کم‌شیرین یا بدون طعم: فریرچ به علاقه‌مندان نوشیدنی‌های گازدار این گزینه‌ها را توصیه می‌کند.
- چای یا قهوه کم‌شیرین: اگر هدف از مصرف نوشابه رژیمی، تأمین کافئین است، چای یا قهوه کم‌شیرین جایگزین‌های مناسبی هستند. این نوشیدنی‌ها منبع خوبی از آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی و مقداری کافئین هستند، و چای سبز به طور خاص خواص ضدالتهابی قابل توجهی دارد.
در نهایت، تمامی متخصصان بر این باورند که بهترین نوشیدنی، آب ساده است. فریریچ تأکید می‌کند: “بسیاری از ما می‌توانیم از نوشیدن کمی آب بیشتر در طول روز بهره‌مند شویم. آبرسانی کافی به بدن برای تأمین انرژی، سلامت دستگاه گوارش و سلامت پوست، مو و ناخن‌ها بسیار مهم است.” این توصیه‌ها بر اهمیت انتخاب‌های آگاهانه در رژیم غذایی برای حفظ سلامتی بلندمدت تأکید دارند.
