وزیر راه و شهرسازی از برنامه جدی وزارتخانه برای تقویت مشارکت بخش خصوصی در حمل ونقل ریلی خبر داد و گفت روند مشارکت خصوصی در یک سال گذشته افزایشی بوده هرچند سرعت آن هنوز با انتظارات تطابق ندارد. نشست مشترک وزیر با کمیسیون اقتصادی مجلس، فرصت‌ها، مشوق‌ها و چالش‌های سرمایه‌گذاری در حمل‌ونقل ریلی بررسی شد و خواستار تسهیل مشارکت بخش خصوصی در حمل‌ونقل ریلی گردید.
وضعیت فعلی و دستاوردهای اخیر مشارکت بخش خصوصی در حمل ونقل ریلی
مروری کوتاه نشان می‌دهد که در دولت فعلی پروژه‌هایی به صورت مشارکتی تعریف شده و ورود سرمایه‌گذاران خصوصی به بخش بار، مسافر و ترانزیت افزایش یافته است. رشد مشارکت بخش خصوصی در حمل‌ونقل ریلی به گسترش شبکه، جذب سرمایه برای نوسازی ناوگان و ارتقای خدمات ترانزیتی کمک کرده است، با این حال تعهدات سابق دولتی و محدودیت‌های مالی مانع تسریع بیشتر شده است.
چالش‌های اصلی پیش‌روی مشارکت بخش خصوصی در حمل ونقل ریلی
- تجمیع تعهدات باقی‌مانده از دوره‌های قبل که بار مالی سنگینی بر دوش دولت و صنعت گذاشته و مانع جذب سرمایه‌گذار خصوصی می‌شود.
- نظام قیمت‌گذاری یارانه‌ای سوخت و قیمت‌گذاری تکلیفی در حمل‌ونقل ریلی که سودآوری پروژه‌های خصوصی را کاهش داده و ریسک سرمایه‌گذاری را بالا برده است.
فرصت‌ها و مشوق‌هایی که مشارکت بخش خصوصی در حمل ونقل ریلی را جذاب‌تر می‌کند
- وجود ظرفیت بالا برای حمل بار و ترانزیت بین‌المللی؛ لزوم نوسازی ناوگان و زیرساخت‌ها که فرصت‌های سرمایه‌گذاری بلندمدت ایجاد می‌کند.
- مشوق‌های مالی و تنظیم‌گری که می‌تواند ریسک پروژه‌های مشارکتی را کاهش دهد و بازده سرمایه‌گذاری را بهبود ببخشد.
پیشنهادهای عملی برای تسریع مشارکت بخش خصوصی در حمل ونقل ریلی
- اصلاح نظام قیمت‌گذاری و ایجاد مکانیزم‌های تضمین درآمد برای پروژه‌های مشارکتی تا سرمایه‌گذاری بخش خصوصی مستعد و مطمئن شود.
- برنامه زمان‌بندی‌شده برای تسویه یا تقسیم تعهدات دولتی باقی‌مانده و ارائه بسته‌های تشویقی شامل تضمین‌های اعتباری و تسهیلات مالی به سرمایه‌گذاران در حمل‌ونقل ریلی.
نتیجه‌گیری درباره مشارکت بخش خصوصی در حمل ونقل ریلی
توسعه مشارکت بخش خصوصی در حمل ونقل ریلی می‌تواند نقطه عطفی در بازسازی زیرساخت‌ها و ارتقای کیفیت خدمات ریلی باشد؛ اما برای دستیابی به دستاوردهای محسوس نیاز به هماهنگی میان وزارت راه، مجلس و دستگاه‌های مالی و تدوین سیاست‌های قاطع اقتصادی و تضمین‌محور وجود دارد. اجرای پیشنهادهای مطرح‌شده می‌تواند فرصت‌های سرمایه‌گذاری را واقعی کند و مشارکت بخش خصوصی در حمل ونقل ریلی را به سطحی اثرگذارتر برساند.
